ភ្នំពេញ: ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាកាលពីម្សិលមិញបានចេញរបាយការណ៍ ១៧ ទំព័រដែលមានខ្លឹសាររួមការពារភាពស្របច្បាប់របស់រាជរដ្ឋាភិបាលលើបញ្ហាដែលសហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិរិះគន់មកលើកម្ពុជាជាច្រើនឆ្នាំកន្លងមកអំពីការធ្វើយុទ្ធនាការបំភ្លៃព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធរឿងប្រវត្តិសាស្ត្រ សិទ្ធិមនុស្ស គណបក្សនយោបាយ ច្បាប់ បញ្ហាដីធ្លី ប្រព័ន្ធតុលាការជាឧបករណ៍នយោបាយ សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិរបស់មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង និងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សដែលមាន ២៦ រូបត្រូវបានគេហៅថា អ្នកទោសនយោបាយនៅកម្ពុជា។
សេចក្ដីសង្ខេបនៃកម្រងឯកសារ ១៧ ទំព័រនៅទំព័រមុខបានថ្លែងថា៖ «ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាប្រធានបទនៃការធ្វើយុទ្ធនាការបំភ្លៃព័ត៌មានដឹកនាំដោយរដ្ឋាភិបាល និងអង្គការបរទេសមួយចំនួនដែលបានមួលបង្កាច់អំពីតថភាព និងព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្រ្តក្នុងគោលបំណងបង្ហាញរូបភាពអវិជ្ជមានអំពីកម្ពុជា និងដាក់កំហុសមកលើរាជរដ្ឋាភិបាល។
រាជរដ្ឋាភិបាលសូមចេញផ្សាយនូវឯកសារក្រោមចំណងជើងថា «ប្រាប់ពីការពិត» ដើម្បីស្រាយបំភ្លឺ និងគូសបញ្ជាក់ការពិតលើបញ្ហារសើបទាំងឡាយ (ដែលចង់បានការផ្លាស់ប្ដូររបបនៅកម្ពុជា ទោះបីការណ៍នេះប្រឆាំងនឹងឆន្ទៈរបស់ប្រជាជនភាគច្រើននៅប្រទេសនេះក៏ដោយ)»។ ហើយ៖ «យុទ្ធនាការនេះពោរពេញទៅដោយការមួលបង្កាច់ការពិត ភូតកុហក ការបំប៉ោងបញ្ហាតូចតាចក្នុងគោលបំណងបង្ខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះ និងដាក់កំហុសទៅលើស្ថាប័នបច្ចុប្បន្នដែលស្របច្បាប់»។
ឯកសារក្រោមចំណងជើង «ប្រាប់ការពិត» នេះបានលើកឡើងពីគណបក្សនយោបាយដែលអះអាងថានៅកម្ពុជាប្រកាន់ខ្ជាប់នូវប្រព័ន្ធលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពហុបក្ស ជាភ័ស្តុតាងបានបង្ហាញនូវចំនួនគណបក្សជាច្រើនដែលបានប្រជែងគ្នាក្នុងពេលបោះឆ្នោតសកល ៥ លើកកន្លងមក គឺឆ្នាំ ១៩៩៣ មាន ២០ គណបក្ស ១៩៩៨ មាន ២៣ គណបក្ស ២០០៣ មាន ៧ គណបក្ស ២០០៨ មាន ១១ គណបក្ស និង ២០១៣ មាន ៨ គណបក្ស និងច្បាប់មួយចំនួនដែលទាក់ទងក្នុងការបោះឆ្នោតត្រូវបានធ្វើវិសោធនកម្មហើយត្រូវអនុវត្តដោយមិនរើសអើងចំពោះគ្រប់គណបក្សនយោបាយទាំងអស់ ហើយមានលក្ខខណ្ឌមូលដ្ឋានគ្រប់ដែលសង្គមប្រជាធិបតេយ្យនានាត្រូវតែប្រកាន់ខ្ជាប់។
ឯកសារនេះសរសេរថា៖ «ច្បាប់នេះសំដៅការពារប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យសេរី ពហុបក្ស របបរាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជាពីការលូកលាន់ដោយបរទេសនៅក្នុងការបោះឆ្នោតរបស់ខ្លួន»។ ហើយ «ការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់នេះគឺចាំបាច់ដើម្បីបង្ការការបំពានដែលផ្ទុយនឹងគោលការណ៍មូលដ្ឋាននៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ»។
ហើយអ្វីដែលកម្ពុជាបានធ្វើក្នុងការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយរបស់ខ្លួនគឺមិនខុសពីការអនុវត្តជាក់ស្ដែងជាលក្ខណៈអន្តរជាតិ ដូចជាទីក្រុងវេនីស សហភាពអឺរ៉ុប ដាណឺម៉ាក ព័រទុយហ្គាល់ បារាំង ឥណ្ឌូនេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន និងសហរដ្ឋអាមេរិក។
ឯកសារដដែលនេះសរសេរថា៖ «ជាមួយនឹងករណីយុទ្ធសាស្ត្រដ៏ច្រើនលើសលប់បែបនេះ រដ្ឋាភិបាល និង ស្ថាប័នបរទេសដែលភ្ជាប់ខ្លួនជាមួយនឹងការរិះគន់កម្ពុជាដែលត្រូវបានលើកឡើងដោយកាសែត អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុក និង អន្តរជាតិគួរតែពិនិត្យមើលច្បាប់របស់ខ្លួនឡើងវិញមុននឹងធ្វើការវិនិច្ឆ័យដោយយោងលើព័ត៌មានលម្អៀង ការប៉ាន់ស្មាន និងការសង្ស័យដែលគ្មានមូលដ្ឋាន»។
បញ្ហាដីធ្លីនៅក្នុងទីតាំងមួយចំនួននៅក្នុងប្រទេសត្រូវបានបង្ហាញនៅក្នុងឯកសារនេះផងដែរថាត្រូវបានគេបង្កជារឿងនយោបាយដោយអយុត្តិធម៌ ការជ្រៀតជ្រែកដោយខុសច្បាប់ និងដោយគឃ្លើនរបស់គណបក្សនយោបាយជាមួយនឹងស្ទើរតែរាល់គ្រប់បញ្ហារបស់ប្រជាជនគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈដោយមិនខ្វល់ពីនីតិវិធីច្បាប់ និងយន្តការដោះស្រាយជម្លោះដែលមានស្រាប់បានបង្កឲ្យមានភាពស្មុគស្មាញ និងធ្វើឲ្យបញ្ហាទៅជាមានលក្ខណៈអាណោចអាធ័មទៅវិញ។
ឯកសារនេះសរសេរថា៖ «គណបក្សនយោបាយមួយចំនួនបានប្រើប្រាស់បញ្ហាដីធ្លីបច្ចុប្បន្នដោយឥតអៀនខ្មាសដើម្បីកេងចំណេញនយោបាយផ្ទាល់ខ្លួនតាមរយៈការសាបព្រោះកំហឹង និងធ្វើឲ្យបាត់បង់ទំនុកចិត្តក្នុងចំណោមប្រជាជន។ វាជាការចាំបាច់ដែលបញ្ហាដែលមានលក្ខណៈបច្ចេកទេស និងដ៏រសើបបែបនេះត្រូវបានដោះស្រាយតាមរយៈមធ្យោបាយបច្ចេកទេស និងគតិយុត្តជាជាងតាមរយៈការធ្វើឲ្យក្លាយទៅជារឿងនយោបាយសុទ្ធសាធ»។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហាការចោទប្រកាន់ប្រព័ន្ធតុលាការជាឧបករណ៍នយោបាយនោះឯកសារដដែលនេះបានគូសបញ្ជាក់ថាការចោទប្រកាន់ប្រឆាំងនឹងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស និងតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រឆាំងគួរត្រូវបានពិចារណាដោយប្រើទស្សនៈផ្លូវច្បាប់។
ក្រសួងការបរទេសបានសរសេរថា៖ «ជនទាំង ២៦ រូបដែលត្រូវបានគេហៅថាអ្នកទោសនយោបាយពុំមែនត្រូវបានដាក់ពន្ធនាគារដោយសារតែរឿងនយោបាយនោះទេ ប៉ុន្តែគឺដោយសារតែការរំលោភច្បាប់»។
ឯកសារនេះក៏បានប្រតិកម្មទៅលើលោកស្រី វ៉ាន់ ហៀលី (Wan-Hea Lee) តំណាងការិយាល័យ OHCHR កាលពីឆ្នាំមុនបានធ្វើការអត្ថាធិប្បាយលើសេចក្ដីសម្រេចមួយដែលមិនហាមឃាត់លោក សម រង្ស៊ី មិនឲ្យវិលចូលកម្ពុជាថាជារឿងមិនសមហេតុផល និងធ្វើតាមអំពើចិត្ត។
ឯកសារនេះសរសេរថា៖ «សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់លោកស្រីត្រូវបានចាត់ទុកថាលម្អៀងទាំងស្រុងប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល និងជាការរំលោភយ៉ាងច្បាស់ក្រឡែតទៅលើក្រមប្រតិបត្តិ (មន្ត្រីស៊ីវិលអន្តរជាតិមិនត្រូវលម្អៀង)»។
អំពីសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិនៅកម្ពុជាត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលចាត់ទុកថាការបោះពុម្ពផ្សាយកាសែតមានលក្ខណៈសេរីខ្លាំងបើទោះបីមានការផ្សព្វផ្សាយ មានការចោទប្រកាន់ដោយគ្មានមូលដ្ឋានប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលហើយផ្អែកលើការសង្ស័យសុទ្ធសាធ។ ខណៈដែលរាជរដ្ឋាភិបាលមានមូលដ្ឋានគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការប្ដឹងទៅតុលាការចំពោះការផ្សព្វផ្សាយអត្ថបទរបស់កាសែតទាំងនោះ។
លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ថ្លែងថា ការបញ្ចេញឯកសារនេះជាការត្រឹមត្រូវក្នុងសមត្ថកិច្ចក្រសួងការបរទេស ជាពិសេសដើម្បីបង្ហាញនូវការពិតដល់ភាគីជាតិផង និងអន្តរជាតិផងដែលនៅខាងក្រៅ មិនស្គាល់ពីតថភាពពិតនៅកម្ពុជា។ អ៊ីចឹងកិច្ចការពិតប្រាកដគឺដើម្បីធ្វើការបំភ្លឺដល់សាធារណជន អង្គការជាតិ អន្តរជាតិ និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍មួយចំនួន។ គាត់បំភ្លឺពីបញ្ហារសើបដែលមានការបំភ្លៃពីពួកមាននិន្នាការជ្រុលនិយមកន្លងមកដើម្បីឲ្យសង្គមខាងក្រៅ ឬសហគមន៍អន្តរជាតិកុំមានការភាន់ច្រឡំមកលើរដ្ឋាភិបាល។
លោក សំ ចាន់គា អ្នកនាំពាក្យសមាគមសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកបានឲ្យដឹងថាឯកសារនេះគឺបង្ហាញពីការរងសម្ពាធអ្វីមួយដែលរដ្ឋាភិបាលត្រូវការពារខ្លួនតែលោកថា អ្វីដែលសរសេរក្នុងឯកសារគឺជាលេស។ ដោយកន្លងមករដ្ឋាភិបាលគ្មានចេតនាទទួលស្គាល់ពីការពិតនោះឡើយ ហើយតែងរកលេសដោះសា។
រដ្ឋាភិបាលកំពុងរងសម្ពាធ និងព្យាយាមរើដោះសា (ពីការវាយប្រហារនានា)»។
លោកថាច្បាប់ស្តីពីសមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែលកម្ពុជាបានអនុវត្តមកនេះគឺរឹតបង្ហាញពីការ «ដាក់កំហិត» អង្គការទៅវិញទេ។
លោកថ្លែងថា៖ «ជាក់ស្តែងពេលអង្គការសមាគមធ្វើការងារបែរជាមានការសួរនាំស្ថិតក្នុងការឃ្លាំមើលរបស់រដ្ឋាភិបាល...យើងមិនដឹងថានីតិរដ្ឋរបស់រដ្ឋាភិបាលគឺជាអ្វីទេ»។ «ច្បាប់អនុវត្តបានតែអ្នកទន់ខ្សោយ មន្ត្រីបក្សកាន់អំណាចកម្រត្រូវបាននគរបាលចាត់ការ ឬដាក់ទោសនោះទេ»។
លោក យឹម សុវណ្ណ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងលោក ជុំ សុន្ទរី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ មិនអាចទាក់ទងសុំអត្ថាធិប្បាយបានទេចំពោះការចេញផ្សាយនូវឯកសារនេះ៕
Wed, 12 April 2017
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire